José Bruffaerts       Ecrivain Public

   
 

 

 

                    HARTJE
ANTWERPSE HEIDE

 

 
 

 

 
 

Technische gegevens

Lengte van het traject : 57 km(tussenafstanden 32 en 39 km)
Hoogteverschil : vlak
Tijd : een halve dag
Bewegwijzering : zeshoekige bordjes “Heideroute” volgen
                            cf “De draad van Ariadne”
Staat van de routes : perfect
Beoordeling : gemakkelijk
Kaart : Geocart – Provincie Antwerpen
Te bereiken via snelweg A1 uitrit 4 – N 117
Vertrekplaats : V.V.V. Toerisme “De Tasberg”te Essen
                        Station Heide (De Vroente) te Kalmthout
                        Napoleonshoeve te Wuustwezel



 

                  

 

 

   
 

                                                                                      
Als de “Heideroute” een etiket zou moeten worden opgeplakt, dan zou het naar onze mening gerechtvaardigd zijn die route als meest welriekende van alle routes die u van commentaar heeft voorzien te kwalificeren. Het circuit slingert door een natuurgebied dat baadt in allerlei toonaarden groen en geuren ontwikkelt die de wisselende seizoenen en weeromstandigheden eigen zijn. Net als het Zoniënwoud voor Brussel zijn de Antwerpse Kempen – meer bepaald de Kalmthoutse Heide – voor Antwerpen een groene long die een grote agglomeratie toch nog een vleugje levenskwaliteit bezorgt. Een stukje België waar het de moeite loont eventjes een frisse neus te halen.
Behalve in het Kalmthouts natuurreservaat, waarop we later terugkomen en het natuurgebied “De Maatjes” met afwisselend rietvelden en vochtige weilanden dat in het voorjaar massa’s vogels aantrekt, komt de bezoeker, in woongebieden met residentieel karakter, wel vaker voorbij huizen die achter een groen scherm verscholen liggen. Veel Nederlanders zijn zich hier komen vestigen omdat het fiscaal stelstel hier gunstiger is dan in hun eigen land. Elke wandelaar raakt doordrongen van de geur van naaldbossen die zo intens is dat wanneer hij diep ademhaalt z’n neusvleugels van genot gaan trillen. Elk briesje hoe zacht ook voert lichte, heerlijke en fijne lucht aan, geuren van veldbloemen en grassen doorheen. Vetten weilanden, die grotendeels door runderen worden begraasd, landduinen, vennen en heidebrem wisselen elkaar af. De “Heideroute” is het allereerste bewegwijzerde circuit dat in de provincie Antwerpen in 1975 werd geopend. Sedertdien heeft dit circuit een ingrijpende lifting ondergaan, want de lus rond Loenhout ligt niet meer op het parcours.



De draad van Ariadne

Op het eigenlijke parcours gebeurt het wel vaker dat de weg uitloopt op een dwarsweg, maar aangezien niets op de bewegwijzering aan te merken valt, kan de wielertoerist niet verloren rijden, tenzij hij met z’n neus in het stuur rijdt. De bewegwijzering is niet overal identiek aangebracht. Aan het eind van de “Oude Baan” te Gooreind, tegenover het gemeenteplein, trekt het bordje “Kochpad – 6 km” alle aandacht, terwijl het bordje “Heideroute” dat een koerswijziging van 90° aanduidt, vlak langs de steenweg is aangebracht. Het is dus wel even opletten geblazen. Aan elk gevaarlijk kruispunt maant een omgekeerde driehoek met voluit in hoofdletters “GEVAAR” elke weggebruiker uitdrukkelijk aan voorzichtig te zijn.

                                                                                   

Toeristische Info

Toerisme Provincie Antwerpen
Koningin Elisabethlei, 16 – 2018 – Antwerpen
Tel. 03.240.63.73 - Fax. 03.240.63.83
e-mail : info@tpa.be - http://www.tpa.be

V.V.V. Toerismekantoor “De Tasberg”
Moerkantsebaan, 50 – 2910 Essen
Tel. & Fax. 03.677.19.91

V.V.V. Toerisme Kalmthout
Putsesteenweg, 131 – 2920 – Kalmthout
Tel. & Fax. 03.666.61.01
E-mail : toerisme@kalmthout.be

“Het Suske & Wiske Museum”
Beauvoislaan, 98 – 2920 – Kalmthout
Tel. 03.666.64.85 - Fax. 03.666.64.89
http://www.provant.be/suske&wiske

                                                                                      

                                                                              

Bezienswaardigheden

Kiekenhoeven – Essen
Tel. 03.667.73.90
Voormalige oude boerderij van de abdij van Tongerlo die het vermaarde karrenmuseum herbergt met een collectie oude karren en nostalgische koetsen.

Bijenteeltmuseum – Kalmthout
Tel. & Fax. 03.666.61.01
Halte bij uitstek om de kennis over het leven van de honingbij bij te sturen; de evolutie van ei tot insect, de takenverdeling in de bijenkolonie.

Kalmthouts Arboretum
Tel. 03.666.67.41
Een uniek park van 12ha dat duizenden boomsoorten, heesters en planten uit het Europese vasteland en andere gebieden herbergt. Het hele jaar rond wordt de bezoeker aan de botanische tuin ondergedompeld in een zee van kleuren.

“De Vroente” – Kalmthout
Tel. 03.620.18.30
Natuur Educatief Centrum en permanente tentoonstelling over de “De Kalmthoutse Heide”.
 

 
 

 

 

 
     
  Route

 

       
  V.V.V. Toerisme Essen      
  Horendonk        
  Nieuwmoer        
  De Maatjes        
  Wuustwezel

Napoleonshoeve

     
  Gooreind        
  Heide - Station        
  Kalmthout        
  Kalmthoutse heide Natuurreservaat      
  V.V.V. Toerisme Essen      
           
 

 

 
Fietsverhuur

Aerts Action Bike
Kapellensteenweg, 394 – 2920 – Kalmthout
Tel. 03.666.97.01 - Fax. 03.666.32.53
Tarief : 12 Euro / dag ( gesloten op maandag)

Mattheeusen L.
Essensteenweg, 40 – 2920 – Kalmthout.
Tel. 03.667.45.97
 

 

                                                                 De Kalmthoutse Heide


De Kalmthoutse Heide is Vlaanderens grootste natuurreservaat. Het strekt zich uit ten noorden van de haven van Antwerpen in een gebied dat de Voorkempen wordt genoemd en bestrijkt meer dan 1800ha. Dit gebied, dat met landduinen bezaaid ligt, kenmerkt zich van oudsher door een arme bodem waarop brem welig gedijt. Naast landduinen, zijn er ook weilanden, bossen en vennen. De Kalmthoutse Heide heeft dus alle kenmerken van het Kempense landschap en die uithoek van België wordt dan ook met de Kempen vereenzelvigd. Toch is er een bijzonder kenmerk dat de Kalmthoutse Heide van de Kempen onderscheidt.
In het Steentijdperk waren grote delen van de Kempen bedekt met uitgestrekte loofbossen. Op vruchtbare gronden groeiden eiken en haagbeuken en op armere bodems berken. De uitgestrekte bremvlakten zijn het gevolg van de ontbossinggolf destijds. De ontbossing, in verschillende vormen, bleef eeuwen duren : systematische ontginning en kreupelhoutbestrijding, ontginning van venen en begrazing van weiden. Door de tussenkomst van de mens werd de toestand alsmaar erger. Maar in de 17de eeuw werd het milieubeheer over een andere boeg gegooid en werden in de streek grootschalige heraanplantingen doorgevoerd. Er werden massaal dennen aangeplant omdat die boomsoort geen hoge klimaat-, bodem- en vochtigheidseisen stelt. Twee eeuwen later legde dit plan de industriëlen, met name de eigenaars van steenkoolmijnen, geen windeieren. Voor de bouw van de mijnen en de steenkoolontginning waren immers astronomische hoeveelheden hout nodig zowel voor het houtwerk en het dakgebinte als voor de beschoeiing en het stutten van de mijngangen. Weerom had de mens het Kempische landschap ontsierd. In tegenstelling tot de andere heidegebieden is de Kalmthoutse heide niet door het massaal kappen van bomen ontstaan. Eeuwen geleden, toen dit gebied onder water stond, ontstond talrijke venen. Voor de ontdekking van steenkool was turf, samengesteld uit verkoolde plantendelen, in de Middeleeuwen een zeer gegeerde brandstof. Dus werd ook hier weer al te gretig turf ontgonnen ! Daarna werd de streek, die niet langer economische welvaart beloofde, aan haar lot overgelaten. Maar sfagnum of veenmos daarentegen zijn zowel voor flora als fauna van kapitaal belang. De schapen die er naderhand kwamen grazen deden er evenmin goed aan ! Geleidelijk aan kreeg de natuur weer de bovenhand en was de mens nu wel verplicht om bomen te kappen, maar dan wel om een zeer kwetsbare biotoop in stand te houden.
 

 bruffaertsjo@skynet.be

 
  BBR-Fietstochtjes